رابطه اصالت وجود و مجعولیت آن
نویسنده
چکیده مقاله:
دو مسألة اصالت وجود و مجعولیت آن پیوستگی تامی با یکدیگر دارند. حکما این دو مسأله را به صورت کاملاً جداگانه مطرح کرده و احیاناً مورد استدلال قرار دادهاند .برخی همچون هیدجی و محمدتقی آملی در توجیه این تفکیک، وجوهی را ذکر و عدهای از معاصران نیز از آنان پیروی کردهاند، اما مطهری این توجیهات را نپذیرفته و اثبات اصالت وجود را برای اثبات مجعولیت آن کافی دانسته است. وی از هر گونه نقد و رد این توجیهات خودداری و در کمال اختصار به بیان این امر که "این دو اصل ملازم یکدیگرند و تفکیک آن دو از یکدیگر صحیح نیست" اکتفا کرده است. در این مقاله پس از نقل توجیهات هیدجی و آملی و نظریة مطهری، میان این دو نظریه داوری شده و در نهایت پس از نقد و رد توجیهات مزبور، نظریة مطهری به نحو مستدل بر کرسی اثبات نشانده شده است. همچنین با بیان نحوة استنتاج اصالت وجود از مجعولیت آن، نظریة ایشان تکمیل گردیده است.
منابع مشابه
مجعولیت وجود و ملاک آن از نگاه ملاصدرا و مقایسۀ آن با دیدگاه کانت
پذیرش و اثبات اصالت وجود، مستلزم پذیرش مجعولیت وجود است. به همین جهت، اصالت وجود با مجعولیت آن در تلازم است؛ هرچند این دو مسئله تفاوتهایی دارند. مطابق مبانی حکمت متعالیه، ملاک مجعولیت وجود بر پایۀ رابط بودن آن تعیین میشود. رابط بودن وجود به معنای «وابستگی صرف به غیر» است. آنچه به علت خود تعلق محض دارد، مجعول واقعی آن نیز به شمار میرود. در مکتب صدرایی، وجود رابط به این معنا جایگاه متفاوتی با...
متن کاملاصالت وجود صدرایی و برخی پیامدهای هستی شناختی آن
ملاصدرا در قبال مبنای اصالت وجود و اعتباریت ماهیت دو رویکرد متفاوت دارد. این تفکیک بدان جهت است که وی در تبیین مبنای اصالت وجود در برخی مواضع مویداتی را ذکر می کند که گاهی گویای تحقق تبعی ماهیت بوده و گاهی نیز مستلزم نفی هرگونه تحقق خارجی ماهیت است. این تفاوت باعث شده تا صدرا در قبال برخی مسائل نظام فلسفی خویش دارای دو نگرش باشد که البته در غالب این مواضع نگرش نهایی وی متلائم با مبنای نفی تحقق ...
متن کاملمجعولیت وجود و ملاک آن از نگاه ملاصدرا و مقایسۀ آن با دیدگاه کانت
پذیرش و اثبات اصالت وجود، مستلزم پذیرش مجعولیت وجود است. به همین جهت، اصالت وجود با مجعولیت آن در تلازم است؛ هرچند این دو مسئله تفاوتهایی دارند. مطابق مبانی حکمت متعالیه، ملاک مجعولیت وجود بر پایۀ رابط بودن آن تعیین میشود. رابط بودن وجود به معنای «وابستگی صرف به غیر» است. آنچه به علت خود تعلق محض دارد، مجعول واقعی آن نیز به شمار میرود. در مکتب صدرایی، وجود رابط به این معنا جایگاه متفاوتی با ...
متن کاملاصالت یا اعتباریت وجود، نزاعی مبتنی بر اطلاقات وجود
مىدانیم در مسألۀ فلسفی «اصالت وجود یا ماهیّت»، فارغ از پیشفرضهاى برخی اهل نظر و با لحاظ یای مانعة الخلوّ، چهار حالت متصوّر است. غالب اندیشمندان مسلمان در این باره نظریّهای را مطرح داشته و بعضی از آنان نیز به سود دیدگاه خود دعوی برهان نمودهاند؛ لیکن ورود ایشان به این مسأله، حکایت از عدم اتّفاق نظر پیرامون مبادى تصوّری و تصدیقی مربوطه دارد. در این میان، اطلاقات متعدّد مفاهیم «وجود» و «ماهیّت» از جمل...
متن کاملبررسی اصالت وجود صدرایی در حکمت سینوی
اصالت وجود صدرایی دو معنی دارد که هر دو قابل انتساب به صدراست. در معنای اول ماهیت برخلاف وجود در خارج هیچ تحققی ندارد و فقط اعتبار ذهن است، اما در معنای دوم بهتبع وجود در خارج تحقق دارد. اصالت وجود به معنای اول را به هیچ وجه نمیتوان به ابنسینا نسبت داد، زیرا وی معتقد به تحقق ماهیت است و آن را امری صرفاً ذهنی نمیداند. اصالت وجود به معنای دوم اگرچه رابطة نزدیکتری با حکمت سینوی دارد، اما آن ر...
متن کاملشخصیتهای رمان پسامدرن: جوشش اصالت وجود
در این مقاله با مقایسة دو ویژگی به ظاهر متناقض در شخصیتهای داستان پسامدرن، سعی در ریشهیابی این تناقض در وضعیت اجتماعی پسامدرن شده است. شخصیتهای داستان پسامدرن، شخصیتهایی شورشیگری و طبق اصلاحات داستان نویسی «فضول» هستند. این شخصیتها بر مقدرات خود و اثر، حاکم هستند و گاه مسیر داستان را برخلاف میل نویسنده رقم میزنند. این امر با ویژگی دیگر این شخصیتها، یعنی بیهویتی و یا چند هویتی بودن آنان...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 40 شماره 2
صفحات -
تاریخ انتشار 2007-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023